Apeldoorn, gelegen aan de rand van het uitgestrekte natuurgebied de Veluwe, ondergaat eind november een prachtige transformatie. Waar de herfst zijn laatste warme kleuren toont, sluipt de winter stilletjes binnen. De bomen verliezen hun bladeren, de lucht wordt frisser en de stad wordt langzaam versierd met sfeervolle verlichting en knusse decoraties. Het is een tijd van verandering, rust en voorbereiding op de feestdagen – en precies dat maakt deze periode zo bijzonder.
In tegenstelling tot het bruisende hoogseizoen in de lente of zomer, straalt Apeldoorn nu een ingetogen charme uit. Je vindt er warme cafés met dampende chocolademelk, koninklijke gebouwen gehuld in een mysterieuze ochtendmist en bossen vol ritselende bladeren waarin je urenlang kunt verdwalen. De sfeer is sereen en uitnodigend – perfect voor een lang weekend weg of een romantisch uitje.
Deze tijd van het jaar nodigt uit tot traag reizen, tot aandachtig kijken en genieten van de kleine dingen. In dit artikel neem ik je mee langs de meest betoverende plekken die Apeldoorn eind november te bieden heeft: van sprookjesachtige natuur en gezellige markten tot bijzondere accommodaties en culinaire verrassingen. Laat je inspireren en ontdek waarom deze stad in de overgang van herfst naar winter op haar mooist is.
🍂 De Veluwe in herfstslaap: wandelen in Nationaal Park De Hoge Veluwe
Als je Apeldoorn in november bezoekt, mag een uitstapje naar Nationaal Park De Hoge Veluwe absoluut niet ontbreken. Dit indrukwekkende natuurgebied ligt op slechts een klein stukje rijden van de stad en vormt het hart van de Veluwe. De uitgestrekte heidevelden zijn in deze tijd van het jaar misschien al uitgebloeid, maar dat betekent zeker niet dat het park minder mooi is – integendeel. De bossen kleuren diep oranje, roodbruin en goudgeel, en de gevallen bladeren vormen een knisperend tapijt onder je voeten. Vooral tijdens mistige ochtenden heeft het landschap een bijna sprookjesachtige sfeer: denk aan nevel die tussen de bomen zweeft, stille vijvers waarin de bomen zich spiegelen en het mysterieuze gevoel dat er elk moment een ree kan opduiken.
In het park kun je heerlijk wandelen of fietsen, en het leuke is dat je gebruik kunt maken van de bekende gratis Witte Fietsen. Verspreid over het park staan er honderden klaar, zodat je gemakkelijk verschillende delen kunt verkennen. De fietsroute van Schaarsbergen naar het Kröller-Müller Museum is in de herfst een aanrader – niet alleen vanwege de kunstcollectie, maar ook vanwege het pad ernaartoe, dat slingert door de bossen en langs open vlaktes waar je regelmatig wild kunt spotten.
Eind november is het park bovendien een stuk rustiger dan in de zomermaanden. Dat geeft je de kans om in alle stilte te genieten van het wildleven: edelherten, wilde zwijnen, vossen, of een specht die ongestoord boven je hoofd in een boomstam tikt. Vergeet je verrekijker dus niet!
Tip: Begin je dag vroeg – dan is de kans op het zien van dieren het grootst. Kies voor de ingang Schaarsbergen of Hoenderloo, en neem de tijd om de natuur echt op je in te laten werken. Sluit je bezoek af met een warme chocolademelk of erwtensoep in het gezellige parkrestaurant. Zo beleef je de Veluwe op haar meest sfeervolle manier.
👑 Paleis Het Loo: vorstelijke winterpracht
Paleis Het Loo is zonder twijfel een van de meest iconische bezienswaardigheden van Apeldoorn – en in de herfst en vroege winter lijkt het paleis extra tot zijn recht te komen. De baroktuinen zijn dan wel in rust, maar het paleis zelf straalt een warme elegantie uit die perfect past bij de wintermaanden.
Binnen bewonder je de vernieuwde tentoonstellingen over het leven van de Oranjes, en buiten kun je over de brede lanen wandelen, vaak bedekt met een laag knisperende bladeren.
Sfeertip: Eind november beginnen vaak de voorbereidingen voor het jaarlijkse kerstevenement. Ook al zijn de officiële kerstdecoraties pas in december zichtbaar, je voelt eind november al een opbouwende magie in de lucht.
🦌 Apenheul: zelfs in de kou een uniek uitje
Hoewel de Apenheul in de wintermaanden – meestal vanaf november – grotendeels gesloten is, biedt deze unieke dierentuin soms nog verrassende mogelijkheden. Eind november zijn er af en toe speciale themadagen of weekenden waarop bepaalde gedeeltes toegankelijk blijven, afhankelijk van het weer en de planning van het park. Denk aan educatieve wandelingen, kindvriendelijke herfstactiviteiten of wildobservaties met gids. Het is dan extra bijzonder om apen te spotten die zich in hun wintervacht gehuld hebben, spelend tussen de bladeren of rustig zittend in een verwarmd verblijf.
Toch ligt de echte herfstmagie misschien wel net buiten de hekken van het dierenpark – in het omliggende natuurgebied Berg en Bos. Dit uitgestrekte parkbos, direct naast de Apenheul, is een verborgen parel voor wandelaars, natuurliefhebbers en fotografen. In de late herfst is het hier ronduit sprookjesachtig: eeuwenoude bomen laten hun laatste bladeren vallen, smalle bospaadjes worden bedekt met een zacht tapijt van goud en roestbruin, en overal hoor je het ritselen van egels, vogels en andere bosbewoners.
Een absolute aanrader is een bezoek aan het wildobservatiepunt in het bos, waar je – mits je stil bent – kans maakt op het zien van herten, reeën of zelfs wilde zwijnen. Ook vind je in Berg en Bos een houten uitkijktoren, die je een prachtig panoramisch zicht biedt over het herfstige landschap en de stad Apeldoorn in de verte.
Tip: Ga in de namiddag of tegen de schemering op pad. De lichtval is dan warm en zacht, perfect voor foto’s. Bovendien worden veel dieren juist in deze uren actief. Neem een verrekijker en warme kleding mee, en wie weet word je beloond met een magisch natuurmoment dat je niet snel zult vergeten.
Of je nu van dieren, stilte of herfstlandschappen houdt – de combinatie van Apenheul en Berg en Bos maakt eind november een bezoek méér dan de moeite waard.
🎄 Sfeervol winkelen in het centrum van Apeldoorn
In de binnenstad van Apeldoorn begint eind november de opbouw van de feestverlichting. De winkelstraten zoals de Hoofdstraat, Korenstraat en Deventerstraat worden versierd met lichtjes en kerstdecoratie, wat zorgt voor een gezellige ambiance.
Bezoek lokale boetiekjes voor unieke cadeaus, of strijk neer bij een van de gezellige cafés zoals Kaldi, Het Stadscafé of Barista Café. De geur van vers gebrande koffiebonen, warme appeltaart en kaneel hangt hier letterlijk in de lucht.
Aanrader: Elke donderdag is het koopavond – perfect voor een sfeervolle avondwandeling met een glühwein of warme chocomel in de hand.
🏨 Overnachten in stijl: sfeervolle accommodaties
Eind november is het laagseizoen in Apeldoorn, wat betekent dat je vaak mooie hotels en B&B’s kunt boeken tegen aantrekkelijke prijzen. Kies bijvoorbeeld voor:
- Van der Valk Hotel Apeldoorn – de Cantharel: midden in de natuur, met wellnessfaciliteiten en open haard.
- Hotel et le Café de Paris: stijlvol, midden in het centrum, ideaal voor stadsliefhebbers.
- B&B De Berkenhoeve: landelijk en charmant, perfect voor rustzoekers.
Veel accommodaties bieden speciale herfst- of winterarrangementen aan, inclusief ontbijt op bed of een wellnessmomentje. Vraag ernaar bij het boeken.
🍴 Eten in de herfst: lokale smaken en warme gerechten
November is het seizoen van stoofpotjes, wildgerechten, pompoensoep en kastanjes. In Apeldoorn kun je terecht bij verschillende restaurants die zich specialiseren in seizoenskeuken. Enkele favorieten:
- De Bonvivant: Frans geïnspireerde gerechten, met veel aandacht voor lokale producten.
- Het Nieuwe Plein: modern, met wisselende herfstmenu’s.
- Restaurant Hoogheid (bij Paleispark): stijlvol en met uitzicht op het bos.
Extra tip: Vraag naar het “wildmenu” – veel restaurants in de regio serveren in november wild zwijn of hert uit de Veluwe.
📸 Fotospots en sfeerplekken die je niet mag missen
Voor wie houdt van fotografie of gewoon mooie momenten wil vastleggen, zijn dit enkele van de meest sfeervolle plekken in Apeldoorn in november:
- Oranjefontein bij Paleis Het Loo, omringd door bladgoud.
- Stadspark Oranjepark, perfect voor herfstwandelingen.
- Kanaal Zuid, waar de bomen reflecteren in het water.
- De Watertoren, mystiek bij mistige ochtenden.
Vergeet je camera of smartphone niet – het zachte herfstlicht is ideaal voor warme, sfeervolle foto’s.
🌧 Wat te doen bij slecht weer?
November kan onvoorspelbaar zijn qua weer, maar geen zorgen – ook bij regen of kou is er genoeg te doen:
- CODA Museum: moderne kunst, design en lokale geschiedenis.
- CODA Bibliotheek: met café en leeshoek, ideaal om even op te warmen.
- Indoor Glowgolf Apeldoorn: leuk voor kinderen én volwassenen.
- Thermen Bussloo (op 15 min rijden): een van de mooiste wellnessresorts van Nederland.
🚲 Tips voor vervoer & mobiliteit
- Fietsverhuur is mogelijk bij het station en bij hotels zoals De Cantharel. Let op: het kan glad zijn op boswegen, dus controleer het weer.
- OV: Apeldoorn is goed bereikbaar met de trein en bus, ook vanaf steden als Utrecht, Arnhem of Zwolle.
- Auto: parkeren is relatief goedkoop. Er zijn ook P+R opties aan de rand van het centrum.
📅 Evenementenkalender eind november
Hoewel de grote kerstmarkten pas in december losbarsten, zijn er eind november al kleinere evenementen of activiteiten:
- Apeldoornse Winterfair (data variëren jaarlijks)
- Open ateliers en exposities in CODA of ACEC
- Wildproeverijen bij restaurants in de regio
Houd de lokale agenda of VVV Apeldoorn in de gaten voor actuele updates.
Apeldoorn in november is als een goed bewaard geheim. Terwijl de toeristenmassa’s wegblijven, ontwaart de aandachtige reiziger een stad vol warmte, natuur, cultuur en culinaire verrassingen. Trek een warme jas aan, zet je muts op en laat je verrassen door de herfstige pracht en winterse gezelligheid die deze stad te bieden heeft. Of je nu komt voor de bossen, het paleis of simpelweg een moment van rust – Apeldoorn ontvangt je met open armen.
